Ογκοπλαστική Χειρουργική
Η χειρουργική θεραπεία αποτελεί τον ακρογωνιαία λίθο στην αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού. Συνιστάται σε όλους τους τύπους καρκίνου του μαστού, εκτός από το φλεγμονώδη καρκίνο μαστού και τον τοπικά προχωρημένο καρκίνο –με διάμετρο όγκου άνω των 6 εκ. –όπου θα πρέπει πρώτα η ασθενής να προχωρήσει σε χημειοθεραπεία για τη «συρρίκνωση» του όγκου και να επακολουθήσει η χειρουργική θεραπεία.
Πρώτιστη μέριμνα για όλες τις επεμβάσεις στο μαστό είναι η ογκολογική εξασφάλιση του ασθενούς, στην οποία δε χωράει κανένας συμβιβασμός. Επιπλέον, όλες οι επεμβάσεις στο μαστό θα πρέπει να διέπονται από αρχές καλαισθησίας και να γίνεται προσπάθεια για ένα όσο το δυνατό καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα. Η ογκοπλαστική χειρουργική αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της χειρουργικής του μαστού και σημαντική εξέλιξη που ειδικά τα τελευταία χρόνια οφείλει και έχει ενσωματωθεί στην καθημερινή πρακτική αρκετών χειρουργών μαστού. Στα πλαίσια αυτής της πρακτικής, η εκτομή του όγκου θα πρέπει να γίνεται με τομή, η οποία θα φαίνεται όσο το δυνατό λιγότερο (περιθηλαία, υπομαστική, στο πλάγιο θωρακικό τοίχωμα), εφόσον αυτό βέβαια είναι ογκολογικά ασφαλές. Στη συνέχεια η αφαίρεση του όγκου θα πρέπει να γίνεται με τέτοιο τρόπο που να μη δημιουργείται εμφανές έλλειμμα στον όγκο του μαστού και όταν αναγκαστικά αυτό δεν μπορεί να αποφευχθεί, τότε θα πρέπει να «γεμίζουμε» το κενό είτε με λίπος από την ίδια την περιοχή (lipofilling) ή με την παρασκευή κρημνού από γειτονικό σημείο του σώματος της ασθενούς (πλατύς ραχιαίος, mini flap) . Τέλος, για ένα άρτιο αποτέλεσμα, η ραφή θα πρέπει πάντα να είναι ενδοδερμική με όσο το επιτρέπει η τάση του δέρματος, με λεπτό ράμμα. Στο φάσμα των ογκοπλαστικών επεμβάσεων ανήκει και η αποκατάσταση του μαστού.
Τύποι Επεμβάσεων
Οι επεμβάσεις που ενδείκνυνται για την αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού διακρίνονται σε δύο τύπους. Στις συντηρητικές επεμβάσεις διατήρησης του μαστού, με τον όρο «τεταρτεκτομή» (ή ογκεκτομή) και στις ριζικές επεμβάσεις όπου γίνεται πλήρης αφαίρεση του μαστού, «μαστεκτομή».
Τεταρτεκτομή
Το μέγεθος του μαστού σε σχέση με το μέγεθος του όγκου αποτελεί ένα από τα κριτήρια επιλογής ή μη της διατήρησης μέρους του μαστού. Άλλοι παράγοντες για την επιλογή της τεταρτεκτομής είναι το μέγεθος του όγκου –δεν θα πρέπει ο όγκος να ξεπερνά τα 4 εκ. ενώ θα πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα να επιτευχθούν ελεύθερα χειρουργικά όρια –η εμφάνιση πολλών όγκων ταυτόχρονα στο μαστό –πολυεστιακή νόσος –αλλά και άλλοι, εξωγενείς παράγοντες όπως η δυνατότητα ή μη ακτινοβολίας και η επιθυμία της ασθενούς για ριζική επέμβαση, μια λύση στην οποία οδηγούνται συχνά πολλές γυναίκες από το φόβο επανεμφάνισης, υποτροπής της νόσου. Ωστόσο, οι γυναίκες που επιλέγουν τη ριζική μαστεκτομή χωρίς την παραίνεση του χειρουργού, εξαιτίας του φόβου τους, θα πρέπει να γνωρίζουν πως η τεταρτεκτομή είναι απολύτως ασφαλής εφόσον συνδυαστεί και με ακτινοβολία.
Βιοψία αψηλάφητων μορφωμάτων ( Hook wire assisted biopsy)
Για πολύ μικρούς και αψηλάφητους όγκους, διαταραχές της αρχιτεκτονικής του μαστού ή συρρέουσες μικροαποτιτανώσεις, μερικές ώρες πριν την επέμβαση γίνεται ο εντοπισμός του όγκου με την βοήθεια υπερήχου ή μαστογραφίας, με την τοποθέτηση και καθοδήγηση ενός συρμάτινου «οδηγού». Στη συνέχεια και με την καθοδήγηση του συρμάτινου «οδηγού», γίνεται εκτομή του όγκου στο χειρουργείο. Ο τύπος του χειρουργείου αυτού συνιστάται στον πρώιμο καρκίνο του μαστού (Στάδιο1,Όγκοι διαμέτρου έως 1 εκ), όπου ο όγκος είναι τόσο μικρός που καθίσταται αψηλάφητος. Επιπλέον, αποτελεί επέμβαση εκλογής για την χειρουργική των μικροαποτιτανώσεων. Η επιλογή της απεικονιστικής μεθόδου που θα χρησιμοποιηθεί για να γίνει ο εντοπισμός γίνεται από κοινού –ακτινολόγο και χειρουργό μαστού –και οφείλει να γίνεται με κριτήριο το σημείο που απεικονίζεται η βλάβη που θέλουμε να εξαιρέσουμε, είτε με μαστογραφία είτε με υπερηχογράφημα
Μαστεκτομή
Ένδειξη για μαστεκτομή αποτελεί το μέγεθος του όγκου –όγκος μεγαλύτερος των 4 εκ. -, το μέγεθος του όγκου σε συνάρτηση με το μέγεθος του μαστού, έτσι ώστε η αφαίρεση του όγκου να επιτρέπει τη διατήρηση του μαστού και η επιθυμία της ασθενούς για ριζική αντιμετώπιση. Στη ριζική μαστεκτομή αφαιρείται το δέρμα, η θηλή με τη θηλαία άλω, ο μαζικός αδένας και η περιτονία του μείζονος θωρακικού μυός. Η επέμβαση ολοκληρώνεται και με λεμφαδενικό καθαρισμό σε περίπτωση όπου δεν έχει προηγηθεί βιοψία λεμφαδένα φρουρού με αρνητική ένδειξη για διήθηση.
Σε περίπτωση εκτεταμένου in situ πορογενούς καρκινώματος (DCIS) συνιστάται προφυλακτική μαστεκτομή, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις όπου ανευρίσκεται in situ λοβιακό καρκίνωμα (LCIS) μετά από διεξοδική συζήτηση με την ασθενή, μπορεί να συστηθεί ακόμα και αμφοτερόπλευρη μαστεκτομή (και στους δύο μαστούς) με ταυτόχρονη αποκατάσταση.